GSM (Global System for Mobile Communications) ve baz istasyonları, modern dünya haberleşme ağının temelini oluştururlar ve ses ile veri iletişimi için hayati önem taşırlar. Özellikle acil durumlar, ticari işlemler ve günlük iletişim için bu yapıların sürekli aktif çalışır durumda olması gerekmektedir. Ancak özellikle de yıldırım gibi doğal olaylar bu sistemler için ciddi bir tehdit oluşturabilir. Yıldırımın doğrudan isabet etmesi veya elektromanyetik dalgalanmalar yoluyla GSM ve baz istasyonlarına zarar vermesi, iletişim ağlarında kesintilere ve cihazlarda hasara yol açabilir. Bu nedenle, bu sistemlerin yıldırım ve aşırı gerilim etkilerine karşı korunması, hem ekonomik hem de sosyal açıdan büyük önem taşımaktadır.
GSM ve Baz İstasyonu Kulelerinin Yıldırım ve Aşırı
Gerilimden Korunması
GSM ve baz istasyonu Kulelerinin yıldırım ve aşırı
gerilimden korunması, IEC-62305 standardı çerçevesinde, dış yıldırımlık
sistemleri, iç yıldırımlık sistemleri, topraklama, eş potansiyel bağlantılar ve
AG Parafudr koruma tekniklerinin entegre edilmesiyle sağlanır.
Dış yıldırımlık sistemi, yıldırım çubukları ve iletkenler
aracılığıyla doğrudan çarpmaları engeller. Dış yıldırımlık sistemlerinde, yıldırım
yakalama çubuklarının konumlandırılması için küre metodu ve koruma açısı metodu
kullanılmalıdır. Ayrıca, çubukların bağlandığı noktalara söndürücü elemanlar
eklenmesi, rastgele akım geçişlerini engellemek için önemlidir. Bu sistemde
kullanılan iletkenlerin kesiti ve malzemesi, yıldırımın büyüklüğüne ve
frekansına göre değişiklik gösterirken, iletkenlerin yüzey koruması rüzgar gibi
çevresel koşullara dayanıklılık açısından kritiktir. Bu sebeple, uygulama öncesinde
kesit ve durum analizleri yapılmalı ve tüm sistem elemanlarının koruma alanı
içinde olduğu kesinleştirilmelidir. İç yıldırımlık sistemlerinde ise, yıldırım
koruyucular ve akım sönümleyiciler kullanılarak elektronik cihazlar gibi hassas
ekipmanlar dolaylı etkilere karşı korunur. Bu sistemlerde, hassasiyete göre
farklı bölgeler oluşturularak yıldırım darbesi ve aşırı gerilim darbelerine
karşı koruma sağlanmaktadır.
Bir diğer koruma yapısı olan topraklama ve eş potansiyel
sistemi, idealde 10 ohm altında bir direnç değeri ile yıldırım darbesini güvenli
bir şekilde yere aktarmakta, bu da yerel koşullara ve bölgenin toprağın
iletkenliğine bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Eş potansiyel sistem
ayrıca farklı metal yapıları ve elektrik sistemlerini aynı potansiyele
getirerek potansiyel farkları azaltır ve yıldırımın dolaylı etkilerine karşı
koruma sağlar.
AG Parafudr korumada ise; Tip 1, Tip 2 ve Tip 3
koruyucularla yıldırım ve aşırı gerilim kaynaklı ani gerilim artışları sınırlanarak
cihazların güvenliğini ayrıca artırılmaktadır. Farklı uygulamalara göre
parafudrların dağınık yerleşimi söz konusu ise mutlaka ideal bir sistem ve
selektivite analizinin yapılması, ve buna uygun konumlandırmanın yapılması
gerekmektedir. Bu sistemlerin entegre uygulanışı, GSM ve baz istasyonu kulelerinin
etkili bir şekilde korunmasını sağlayarak haberleşme altyapısının sürekliliğini
ve güvenliğini sağlamaktadır.